15 lipca wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) wznowiły nabór wniosków o dofinansowanie zakupu i montażu kotłów gazowych w ramach programu Czyste Powietrze. Nabór skierowany jest do właścicieli domów jednorodzinnych, którzy ponieśli koszty wymiany kopciucha na kocioł gazowy, ale nie mieli możliwości uzyskania wsparcia z powodu wstrzymania naboru wniosków w programie Czyste Powietrze pod koniec listopada 2024 r.

• O dotację można ubiegać się na inwestycje zrealizowane między 28 maja a 31 grudnia 2024 r.
• Wnioski będzie można składać przez trzy miesiące od uruchomienia naboru lub do wyczerpania środków.
• Budżet na wznowienie naboru wynosi 70 mln zł i pochodzi z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS).
• Szacuje się, że wsparcie trafi do ok. 3 tys. gospodarstw domowych.

Dotacje na kotły gazowe – zasady jak w programie przed reformą

Dotacje na kotły gazowe w programie Czyste Powietrze będą obowiązywać na zasadach sprzed reformy. Będą mogli się o nie ubiegać właściciele lub współwłaściciele istniejących budynków lub lokali mieszkalnych, spełniający kryteria dochodowe kwalifikujące do jednego z trzech poziomów wsparcia: podstawowego (roczny dochód do 135 tys. zł), podwyższonego (miesięczny dochód na osobę do 1894 zł w gospodarstwach wieloosobowych lub 2651 zł w jednoosobowych) oraz najwyższego (dochód odpowiednio do 1090 zł lub 1526 zł, albo prawo do odpowiednich zasiłków).

Wnioski o dofinansowanie na kocioł gazowy będzie można składać w WFOŚiGW samodzielnie (online lub w papierze) lub przez pełnomocnika.

Zakres dotacji na instalację gazową

W ramach wznowionego naboru właściciele i współwłaściciele budynków mieszkalnych będą mogli ubiegać się o dotację na wymianę nieefektywnego źródła ciepła na instalację gazową. Wsparcie obejmuje m.in. zakup i montaż kotła lub kotłowni gazowej, instalację c.o. i c.w.u. oraz dokumentację projektową. Konieczne jest też trwałe wyłączenie z użytku starego źródła ciepła na paliwo stałe, np. przez zezłomowanie.

Gaz z Funduszy Europejskich – ostatnia szansa na dofinansowanie

Zgodnie z dyrektywą budynkową (EPBD), od 2025 r. nie można finansować kotłów na paliwa kopalne ze środków publicznych. Polska jednak korzysta z wyjątku, pozwalającego na dalsze wsparcie inwestycji gazowych, bo naszym priorytetem pozostaje wymiana kopciuchów. Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze (ze środków FEnIKS) będzie możliwe tylko dla inwestycji zrealizowanych do 31 grudnia 2024 r. i kosztów poniesionych do tego dnia. Kotły olejowe nie będą dotowane.

Kończy się okres przejściowy w obecnym programie Czyste Powietrze

Do końca lipca 2025 r. trwa okres przejściowy programu Czyste Powietrze, w ramach którego można uzyskać dotacje na inwestycje rozpoczęte po 28 maja 2024 r. na zasadach z ubiegłego roku sprzed reformy. Jeśli beneficjent chce skorzystać w ramach tego przejściowego naboru z dotacji zarówno na termomodernizację, jak i w ramach naboru od połowy lipca 2025 r. na kocioł gazowy, musi złożyć dwa oddzielne wnioski.  Jeśli jako pierwszy zostanie złożony wniosek o dotację na kocioł gazowy, skorzystanie z dotacji na termomodernizację będzie możliwe dopiero po zakończeniu i rozliczeniu inwestycji w kocioł gazowy.  Nabór od 15 lipca 2024 r. tylko na inwestycje w kotły gazowe będzie trwał trzy miesiąca.

Przypominamy, że w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze, obowiązującej od 31 marca 2025 r., wsparcie finansowe nie obejmuje już kotłów gazowych, olejowych ani innych urządzeń na paliwa kopalne. Nowy nabór – finansowany z Funduszu Modernizacyjnego – koncentruje się wyłącznie na rozwiązaniach opartych na odnawialnych źródłach energii – to one wyznaczają kierunek wsparcia w ramach programu po reformie.

https://czystepowietrze.gov.pl/

Pytania i odpowiedzi:

1. Wymieniam kopciucha na kocioł gazowy (koszty zakupu i instalacji źródła na gaz poniesione między 28 maja a 31 grudnia 2024 r.) bez termomodernizacji – można to zrobić składając wniosek o dofinansowanie w ramach części 5) programu, której nabór rusza 15 lipca 2025 r.
2. Wymieniam kopciucha na źródło na gaz (koszty zakupu i instalacji źródła na gaz poniesione między 28 maja a 31 grudnia 2024 r.)  z termomodernizacją, której koszty poniosłem od 28 maja 2024 r. – zaleca się najpierw złożyć wniosek w trwającym od 31 marca naborze na termomodernizację. 31 lipca 2025 r.  kończy się okres przejściowy na składanie wniosków na przedsięwzięcia, których realizację rozpoczęto od 28 maja 2024 r. Od 1 sierpnia 2025 r. do dofinansowania będzie można kwalifikować koszty poniesione maksymalnie do 6 miesięcy wstecz od dnia złożenia wniosku o dofinansowanie. Wniosek na dofinansowanie kotła gazowego można złożyć w naborze, który startuje 15 lipca.
3. Nie wymieniam kopciucha na kocioł gazowy, ale poniosłem koszty termomodernizacji od 28 maja 2024 r.

Wniosek na termomodernizację można złożyć do 31 lipca 2025 r. Od 1 sierpnia 2025 r. nie obowiązuje już okres przejściowy, czyli do dofinansowania będzie można kwalifikować koszty poniesione maksymalnie do 6 miesięcy wstecz od dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.

• Wymieniam kopciucha na kocioł gazowy (koszty zakupu i instalacji źródła na gaz poniesione między 28 maja a 31 grudnia 2024 r.)  z termomodernizacją.

Jeśli pierwszy wniosek zostanie złożony w naborze gazowym to drugi może być złożony dopiero po rozliczeniu pierwszego,  czyli po wypłacie dotacji na gaz. Ponoszenie kosztów na termomodernizację wiąże się więc z ryzykiem przeterminowania faktur, w takiej sytuacji lepiej złożyć jako pierwszy wniosek na termo w nowym naborze a jako drugi na gaz, bo wtedy będą mogły być rozliczane równolegle.

1. Nie wymieniam kopciucha na kocioł gazowy i poniosłem koszty termomodernizacji nie później niż 6 miesięcy wstecz do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie – wniosek można złożyć w ramach naboru uruchomionego od 31 marca 2025 r. o ile spełnione są inne warunki dotyczące okresu kwalifikowalności, m.in. rozpoczęcie przedsięwzięcia do 6 miesięcy wstecz od dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.

31 marca 2025r. ruszył nabór wniosków w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze. Dzięki reformie programu ukierunkowano pomoc na osoby szczególnie narażone na ubóstwo energetyczne, uszczelniono zasady dofinansowań, wzmocniono rolę gmin w programie przez powierzenie im roli operatorów. Budżet programu został zasilony 10 mld zł bezzwrotnych dotacji ze środków Funduszu Modernizacyjnego.

Co nowego w programie?

• Obowiązkowe potwierdzenie standardu energetycznego przed i po inwestycji.
• Warunki najwyższego dofinansowania uzależnione od kryterium dochodowego i standardu energetycznego budynku.
• Ogólnopolski system operatorów – bezpłatne wsparcie dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. Operatorzy programu bezpłatnie pomogą osobom o najniższych dochodach na ścieżce dofinansowania, realizacji przedsięwzięcia i jego rozliczenia. Operatorami w pierwszej kolejności będą gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
• Racjonalizacja wydatków – maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych, w tym limity dotacji jednostkowych na m2 powierzchni ocieplenia.

Dla kogo program Czyste Powietrze?

Nowa odsłona programu skierowana jest do osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.

Na jeden budynek lub lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz.

Dotacja jest wypłacana przez WFOŚiGW w całości lub w maksymalnie trzech częściach. Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do 31.12.2020 r. Dopuszcza się pozostawienie kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne, ale pod warunkiem, że spełniają wymagania ekoprojektu oraz docelowe wymogi uchwał antysmogowych obowiązujących na danym terenie oraz nie są głównym źródłem ogrzewania.

Wyższe progi dochodowe

Program zakłada trzy poziomy dofinansowania według progów dochodowych w gospodarstwie domowym, które zostały podwyższone.

• Poziom najwyższy – do 100% kosztów kwalifikowanych – obowiązuje przy średnim miesięcznym dochodzie do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub do 1 800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym, oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku określonych w programie (tj. zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego). Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie dwunastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m2 rocznie.
• Poziom podwyższony – do 70% kosztów kwalifikowanych – obowiązuje przy miesięcznym dochodzie do 2 250 zł na osobę lub 3 150 zł w gospodarstwach jednoosobowych. Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• Poziom podstawowy – dotacja do 40% kosztów kwalifikowanych – jest dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł.

Potwierdzony standard energetyczny domu

W ramach programu wprowadzono ponadto wymóg obowiązkowego potwierdzenia standardu energetycznego budynku – zarówno przed przeprowadzeniem inwestycji, jak i po. Mają do tego posłużyć:

• przed realizacją przedsięwzięcia – audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny (określą, jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania),
• po realizacji przedsięwzięcia – świadectwo charakterystyki energetycznej (potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania).

Oba te dokumenty muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej (wykaz Ministerstwa Rozwoju i Technologii na stronie: rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych), powinny być poprzedzone wizytą w domu. Na audyt i świadectwo można również pozyskać dotację z programu Czyste Powietrze – łącznie do 1 600 zł.

Operator. Kto to, komu i w czym może pomóc?

W ramach reformy wprowadzono ogólnopolski system operatorów. Operatorzy będą bezpłatnie wspierać beneficjenta krok po kroku, od podjęcia decyzji o dofinansowaniu, przez realizację przedsięwzięcia aż do jego zakończenia i rozliczenia. Najwyższy poziom dofinansowania będzie dostępny tylko przy wsparciu operatora. Podobna sytuacja dotyczy dotacji z prefinansowaniem. W przypadku poziomu podwyższonego będzie to opcja do wyboru.

W pierwszym etapie operatorami będą gminy i WFOŚiGW, w kolejnym również inne podmioty. Nabór na gminnych operatorów rozpoczął się 7 marca. Za swoją pracę operatorzy dostaną ryczałtowe wynagrodzenie – 1700 zł za każdego skutecznie obsłużonego beneficjenta.

Prefinansowanie na nowych zasadach

Prefinansowanie (zaliczka) w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze możliwe jest tylko przez operatora i tylko w najwyższym oraz podwyższonym poziomie dofinansowania. Zaliczka wynosi do 35% i jest uwarunkowana przedłożeniem wraz z wnioskiem o dofinansowanie maksymalnie trzech umów z wykonawcami na realizację przedsięwzięcia. WFOŚiGW będzie wypłacał zaliczkę na konto wykonawcy na podstawie: dyspozycji beneficjenta, faktury zaliczkowej oraz listy sprawdzającej operatora, potwierdzającej spełnienie warunków programu.

Racjonalne wydatki

W nowym Czystym Powietrzu określone zostały maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych. Ograniczono także poziom dofinansowania do prac towarzyszących niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, ale niebędących jego głównym elementem. Wyznaczono limity dotacji jednostkowych na metr kwadratowy powierzchni ocieplenia stropów, podłóg i ścian oraz za okna.

Warto przypomnieć, że podatek od towarów i usług (VAT) nie jest kosztem kwalifikowanym, zatem jego koszt będzie ponosił zawsze beneficjent.

Lista zielonych materiałów i urządzeń tzw. lista ZUM

Beneficjenci programu Czyste Powietrze mogą skorzystać z listy ZUM, która pomaga w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Lista ZUM jest obowiązkowa w przypadku wyboru: pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet. Obecnie na liście znajdują się tylko te pompy ciepła, które mają badania z europejskiego laboratorium, potwierdzające zadeklarowane przez producenta parametry urządzania.

Szczegółowe Informacje o Programie „Czyste Powietrze”, zamieszczone są na stronie Internetowej, pod adresem:

https://www.czystepowietrze.gov.pl/

Dostęp do wiedzy dla beneficjenta -  Nowa odsłona strony czystepowietrze.gov.pl już dostępna

Informacje dotyczące składania wniosków o dofinansowanie do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, dostępne są pod adresem:

https://portal.wfosigw.pl/sciezka-przez-wfosigw

Punkt konsultacyjno-informacyjny Miasta i Gminy Pilawa czynny jest w godzinach pracy Urzędu, tj. 

• poniedziałki 9.00-17.00
• wtorki-piątki 8.00-16.00

tel. 25 685 61 10 wew. 36

Adres:

Urząd Miasta i Gminy Pilawa
Aleja Wyzwolenia 158
08-440 Pilawa

Tylko gminy i WFOŚiGW są operatorami programu Czyste Powietrze

Program Czyste Powietrze to dla mieszkańców szansa na poprawę efektywności energetycznej domów oraz wymianę nieefektywnych źródeł ciepła. Niestety, to także pole działania dla nieuczciwych firm, które nadużywają zaufania beneficjentów, oferując „darmowe” doradztwo, wyłudzając pełnomocnictwa i narzucając zawyżone ceny usług oraz urządzeń. Działania te często odbywają się z nieuprawnionym użyciem logotypów programu i instytucji publicznych, co wprowadza mieszkańców w błąd.

Prywatne firmy i osoby nie mają prawa przedstawiać się jako partnerzy ani posługiwać się logotypami programu Czyste Powietrze, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) i Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ).

Gmina, jako kluczowy partner programu, powinna reagować na przypadki podszywania się pod instytucje publiczne, a także informować mieszkańców o ryzykach związanych z wyborem wykonawców, którzy namawiają do podpisywania umów w ramach programu Czyste Powietrze.

Apelujemy o ostrożność wobec podmiotów, które powołują się na współpracę z NFOŚiGW czy MKiŚ. Zalecamy również, aby wszystkie spotkania związane z programem organizowane na terenie gminy były uprzednio weryfikowane pod kątem wiarygodności organizatora oraz prezentowanych treści. Pomieszczenia powinny być udostępniane wyłącznie firmom sprawdzonym, a wszelkie wątpliwości powinny być zgłaszane do NFOŚiGW i WFOŚiGW.

Tylko aktywna postawa gminy pozwoli skutecznie chronić mieszkańców przed nadużyciami i wspierać wiarygodność programu.

                                     AKTUALNE DANE O WDRAŻANIU PROGRAMU CZYSTE POWIETRZE       

Dane zawarte w tabeli, zostały pobrane z systemu teleinformatycznego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie i dotyczą okresu od początku trwania Programu "Czyste Powietrze", tj. od 19.09.2018r. do 31.12.2023r.                                                                   dane na dzień: 31.12.2023r.

Dane zawarte w tabeli, zostały pobrane z systemu teleinformatycznego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie i dotyczą okresu od początku trwania Programu "Czyste Powietrze", tj. od 19.09.2018r. do 30.09.2023r.

dane na dzień: 30.09.2023r.